هنر و میراث از اجزای اصلی گردشگری فرهنگی به حساب می‌آیند. واضح است که هنر می­تواند به افراد یک نوع متمایز از لذت و انگیزش عاطفی بدهد. تصور می‌شود که گردشگری هنری قادر به جذب کسب و کارهای جدید و ساکنان از طریق افزایش تصویر مثبت از شهر میزبان باشد. چند عامل جاذب فرهنگی که برای جذب گردشگران به یک مقصد ضروری است، عبارتند از اماکن تاریخی، هنرها، صنایع دستی، معماری، سنت­ها و رسوم، غذاها، لباس ها وغیره. تأثیر متقابل میان صنایع دستی و گردشگری بر اکثر محققان پوشیده نیست و می‌توانند ارتباطی دوسویه و سودآور با یکدیگر برقرار کنند. صنایع دستی می­تواند یکی از عوامل موثر در جذب گردشگر باشد و متقابلاً صنعت گردشگری می­تواند به رشد و توسعه و گسترش صنایع دستی، حفظ اصالت و بهبود کیفیت آن کمک نماید. در کشور ایران، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری متولی اصلی این دو بخش است که با توجه به رسالت سازمانی­اش در زمینه توسعه فرهنگی کشور می­تواند مؤثر باشد.

گاهی صنایع دستی را شاخه­ای از گردشگری فرهنگی می­دانند، زیرا صنایع دستی به علت آمیختگی با فرهنگ، سنن و باورهای جوامع و نیز گستردگی و ظرافت آن می­تواند به عنوان انگیزه­های اصلی برای سفر نیز باشد.

صنایع دستی یکی از مظاهر فرهنگی-هنری محسوب می­شود و می­تواند در شناساندن فرهنگ و تمدن بومی به گردشگران موثر باشد. صنایع دستی متنوع و در عین حال اصیل، می­تواند مکمل جاذبه­ های تاریخی برای جلب گردشگران به­ ویژه به کشورهای در حال توسعه که اکثراً دارای تاریخ غنی هستند، به شمار آید؛

گردشگران تمایل دارند از کارگاه­های صنایع دستی بازدید به عمل آورند و از این طریق همزمان با خرید، با مشارکت در ساخت و آشنایی با نحوه ساخت صنایع دستی، با افراد جامعه محلی ارتباط برقرار کنند و با آداب و رسوم آنجا آشنا شوند. هزینه­ای که توسط گردشگر صرف صنایع دستی می­شود، به سمت جامعه محلی سرازیر می‌شود. از این­رو از لحاظ اقتصادی به جامعه محلی کمک می­کند. بخشی جدایی­ ناپذیر از تجربه گردشگری “صنایع دستی” است که نشان­دهنده سنت­های محلی و جمعیت بومی است. صنایع دستی به عنوان اجزای ملموس و هنرمندان صنایع دستی (صنعت­گران صنایع دستی) به عنوان بخش ناملموس در فرهنگ، از جمله منابع مجهز در گردشگری هستند.

در سال‌های اخیر تلاش­هایی جهت احیای رشته­های صنایع دستی صورت گرفته است که در همین راستا رشته­های زری­بافی، قفل­سازی و گلابتون­سازی در شهر اصفهان احیا شده‌اند.

استان اصفهان با بیش از 9000 کارگاه انفرادی و گروهی و وجود بیش از 14000 هنرمند و صنعت­گر از لحاظ جمعیت شغلی به عنوان اولین استان کشور در حوزه صنایع دستی شناخته می­شود.

در گردشگری خلاق هنرمحور با تأکید بر صنایع دستی، نقش صنایع دستی به سوغاتی خلاصه نمی‌شود بلکه در بعضی موارد، صنایع دستی جاذبه­های اولیه گردشگری هستند و گردشگری خلاق بر مبنای آن شکل می‌گیرد.

گردشگری هنری زیرمجموعه گردشگری فرهنگی و گردشگری میراث است و رابطه تنگاتنگی نیز با گردشگری علائق خاص دارد. گردشگری هنری عموماً شامل بازدید از مکان‌هایی نظیر نگارخانه­ های هنری، سالن­های اپرا، سالنهای تئاتر، سالن­های اجرای موسیقی کلاسیک و جشنواره­های هنری می‌شوند.

علاوه بر دیدار از نگارخانه‌ها، موزه‌ها، تئاترها و کنسرت‌ها از اشکال تجربی‌تر گردشگری نظیر هنرها، صنایع، رقص و موسیقی محلی نیز بازدید می‌شود.

گردشگری خلاق

گردشگری خلاق با هدف غلبه بر مشکلات ناشی از تغییر سلایق مصرف­کنندگان و معضل بازتولید متوالی، به تدریج جایگزین گردشگری فرهنگی سنتی (گردشگری نسل دوم) شد. گردشگری خلاق، سفری هدایت شده به سمت یک تجربه­ اصیل و تعاملی، همراه با یادگیری مشارکتی در حوزه­ هنر، میراث یا خصوصیت ویژه­ای از یک محل است و امکان برقراری ارتباط را با کسانی که در محل اقامت دارند و فرهنگ زندگی را ایجاد می­کنند فراهم می­آورد. هر مقصد ظرفیت­های خاصی برای ایجاد یک ترکیب منحصربه­فرد از دانش، مهارت، دارایی­های فیزیکی، سرمایه اجتماعی و جو و فضای خاص دارد که مکان­های خاص را مستعد توسعه نوع خاصی از فعالیت­های خلاق می­کند. در جریان این فعالیت‌ها که بخش­هایی از جمله نقاشی، سفالگری، صنایع­دستی، آشپزی، ادبیات و … را در برمی­گیرد، گردشگر به تنهایی یا همراه با دیگران چیزی را می­آموزد و خلق می‌کند.

فرآیند خلق (خلق مشارکتی)

خلق مشارکتی، یک فرآیند اجتماعی خلاق و پویاست که بر مبنای همکاری تولیدکنندگان (عرضه­کنندگان) و مصرف­کنندگان صورت می­گیرد. این فرآیند، از طرف بنگاه و با هدف ایجاد معنا و ارزش برای مشتریان آغاز می­گردد. خلق مشارکتی، خلق همزمان ارزش توسط عرضه­کننده (یک شهر، یک کسب و کار خصوصی، یک بنگاه گردشگری) و مصرف­کننده است. این رویکرد، مصرف­کننده را یک عنصر فعال و دخیل در خلق ارزش محسوب می­کند. فرآیند خلق مشارکتی ارزش، در رابطه گردشگر و ارائه­دهنده خدمت گردشگری، فرآیندی است که در نتیجه گذار از تمرکز بر بازاریابی (انتقال یک طرفه ارزش به مشتریان) به تمرکز بر همکاری (خلق مشارکتی ارزش) با تمامی ذینفعان شبکه گردشگری شکل گرفته است. گردشگر در این فرآیند، تولید کننده و مصرف­کننده مشارکتی تجربه است.

[products columns="4" limit="6" paginate="0" orderby="date" on_sale="best_selling"]

خلق تجربه مشارکتی حین سفر به واسطه فعالیت­های گردشگری خلاق

در برخی موارد گردشگری فرهنگی به گردشگری خلاق توسعه پیدا کرده است که آن را نوعی از گردشگری می‌دانند که به بازدیدکنندگان این فرصت را ارائه می‌دهد که پتانسیل های خلاق خود را از طریق مشارکت فعال در دوره­های مختلف توسعه دهد و تجاربی را بیاموزند که از ویژگی­های مقصد می­باشد. گردشگری خلاق یک شکل پایدارتر از گردشگری است که امکان تجربه فرهنگ اصیل محلی را از طریق کارگاه‌های غیررسمی مشارکتی و تجارب خلاقانه فراهم می‌آورد. کارگاه‌ها در گروه‌های کوچک در خانه و همراه با مربی برگزار می‌شوند و به بازدیدکنندگان این فرصت را می‌دهند که هم‌زمان با کشف و پرورش خلاقیت‌های خود به مردم محلی نزدیک‌تر شوند. امروزه، دامنه گردشگری خلاق، بطور قابل توجهی گسترده­تر شده است. تعداد زیادی از فعالیت­ها از بسیار فعال تا منفعل، امکانات خلاق، فضاهای خلاق و یا خوشه­های فرهنگی در میان انبوهی از دسته­های خلاقیت هستند. همچنین ممکن است گردشگری خلاق یک نیچه مارکت یا بازار خاص نباشد، بلکه ترجیحاً یک عمل خلاق مرتبط با تولید، مصرف و مکان است.

گردشگران خلاق از ذی‌نفعان مهم در گردشگری خلاق هستند. این مسئله برای تمام گردشگران عادی می‌باشد نه فقط هنرمندان به عنوان گردشگران خلاق. گردشگر خلاق فردی است که خود به صورت فعالانه و با همکاری، تجربه خود را خلق می‌کند. گردشگران خلاق می‌توانند به دسته­های مختلفی تقسیم شوند. به عنوان مثال، شبکه گردشگری خلاق، هنرمندان را گردشگران خلاق می­داند. اگرچه تمام گردشگران عادی را که علاقه­مند به یادگیری فرهنگ محلی منطقه در حین مسافرت هستند را می­توان گردشگران خلاق نامید، پنج گروه مجزا از گردشگران خلاق شناسایی شدند: جست‌و‌جو گران چیزهای نو، آموزندگان دانش و مهارت، آگاه از رشد همسفران خود، آگاه از مسائل محیط زیستی  و نوع استراحت و تفریح. هر کدام شامل فاکتورهای ترکیبی مختلف هستند که می‌توانند بینش جدیدی نسبت به اینکه چگونه گردشگران خلاق مختلف تجارب خلاقانه شخصی خود را در این سایت­ها بسازند، به وجود آورند. 

 گردشگری خلاق شکلی از گردشگری است که به بازدیدکننده این امکان را می­دهد تا توانایی­های بالقوه خلاق خود را از طریق مشارکت فعالانه در دوره­ها و تجارب آموزشی که مختص مقصد گردشگری مورد بازدید می­باشند، توسعه دهد. یونسکو (2006) گردشگری خلاق را آخرین حلقه از زنجیره تکامل گردشگری معرفی می­کند. گردشگری خلاق اما سفری هدایت شده به سمت یک تجربه اصیل و تعاملی، همراه با یادگیری مشارکتی در حوزه هنر، میراث یا خصوصیت ویژه­ای از یک محل است و امکان برقراری ارتباط را با کسانی که در محل اقامت دارند و فرهنگ زندگی را ایجاد می­کنند فراهم می­آورد. گردشگری خلاق یک شکل پایدارتر از گردشگریست که امکان تجربه فرهنگ اصیل محلی را از طریق کارگاه­های غیررسمی مشارکتی و تجارب خلاقانه فراهم می­آورد. کارگاه­ها در گروه­های کوچک در خانه و کارگاه مربی برگزار می­شوند و به بازدیدکنندگان این فرصت را می­دهند که همزمان با کشف و پرورش خلاقیت­های خود به مردم محلی نزدیکتر شوند. بطور کل مولفه­های گردشگری خلاق شامل تجربه، مشارکت، اصالت، تعامل با جامعه محلی، تکیه بر خصوصیات منحصر بفرد مکان، کشف و پرورش استعدادهای خلاق طی فرآیند یادگیری می­باشند.

[product_category category="" columns="4" limit="6" hide_empty="0" parent="" orderby="date"]

خدمات پرسیس آرت به شما:

در دپارتمان گردشگری پرسیس، لزوم همجواری و هم­پیوندی اجزای زنجیره ارزش هنر و گردشگری، با شناسایی هر یک از رسته­های منتخب صنایع­دستی، افراد جریان­ساز حوزه هنر در کنار ایجاد فرصت خرید، مشاهده، آزمودن، آموختن و تولید مصرف مشارکتی برای بازدیدکنندگان اعم از جامعه محلی و یا گردشگران، از مهم­ترین اهداف و مبین موفقیت خدمات ما خواهد بود.

 وجود خدمات گردشگری از جمله امکانات پذیرایی (رستوران و شربت­سرا، …)، وجود فضاهای چندمنظوره جهت برگزاری رویدادهای موضوعی، نمایشگاه، شوروم، کارگاه  و تعبیه فضای مکث و توقف و … با هدف افزایش طول مدت بازدید گردشگران و تبدیل مرکز به یک جاذبه مستقل گردشگری، مورد تأکید است.

از جمله کاربری­های خلاق مکمل پرسیس عبارتند از:

  • ایجاد فضای نقد
  • تبادل نظر و هم­افزایی برای هنرمندان، دانشجویان و علاقه­مندان، ایجاد فضاهای غیرمتمرکز گفت و چای
  • بخش راهنمایان فارسی و انگلیسی­زبان آموزش­دیده در خصوص هنر و صنایع­دستی کشور
  • بخش ارائه خدمات مورد نیاز گردشگران
  • بخش ارائه خدمات لجستیک
  • بخش تورهای هنرگردی
  • برپایی شوروم و اتاق چیدمان
  • تعبیه فضای اختصاصی برای کودکان با تم “هر کودک یک هنرمند است”
  • راه­اندازی کارگاه­های زنده با حضور اساتید پیشکسوت
  • امکان شرکت در رویدادها و کارگاه­های عمومی برای گردشگران داخلی و بین­المللی با موضوع هنر و صنایع­دستی متناسب با نیاز سنین مختلف