طلا­کوبی

هنر نقش­اندازی بر بدنه­های فولادی را به وسیله رشته­های نازک طلا، طلاکوبی می­گویند. در گذشته مطلا کاری روی چوب و گوهر نشانی یا موج­دار کردن فولاد یا طلا انجام­ می­شده است، اما محصول عمده طلاکوبی امروز آثار فولادی است؛ به ویژه مجسمه­های حیوانات که اهمیت مذهبی دارد و در دسته­های عزاداران حمل می­شود. این شیوه زرنشانی در قرون وسطی در اروپا شناخته شده بوده به­گونه­ای که در کتب مربوط به آن دوره جزئیات زرنشانی در جنگ­افزارها، زره­ها و … شرح داده شده است. آماده­سازی زیرساخت که بیشتر به­صورت تندیس­هایی با شکل شیر، آهو، طاووس و … است، خود یکی از مراحل اصلی می­باشد.

جنس فلز به­کاربرده شده اغلب فولاد است و تمام مراحل شکل­دهی کار به­وسیله چکش­کاری و با دست انجام می­گیرد. در پایان همه قطعات به­یکدیگر متصل و کار پرداخت می­گردد. از دیگر زیرساخت­های مهم که عمل طلاکوبی روی آن­ها انجام می­شود می­توان عَلَم که در مراسم مذهبی کاربرد دارد را نام برد. در علم علاوه بر تیغه­های فلزی، پیکره برخی حیوانات و پرندگان نیز وجود دارد که بعد از ساخت و طلاکوبی روی علم متصل می­گردد. ابزار عمده­ این حرفه کارد مخصوصی است که به وسیله­ آن استاد کار جاهایی را که بایستی طلا در آن نشانده شود به شکل ضربدر دندانه دندانه و زبر می­کند، سپس سیمی از جنس طلا که به آن نقده نیز می­گویند به ضخامت 007/0 سانتی­متر در جاهای زبر شده و شکاف داده شده گذاشته می­شود و با چکش طلاکوبی آن را چکش کاری می­کنند. در انتها با یک قطعه سنگ یشم و یا عقیق سطح کار را مهره می­کشند.

این عمل علاوه بر درخشان­تر کردن طلا باعث می­شود که رشته طلا به بدنه فولادی متصل شود. پس از اتمام طلاکوبی، جوهر مخصوصی روی کار مالیده شده و به وسیله حرارت تمام سطح فولاد سیاه رنگ می­شود. سپس با مصقل پرداخت می­گردد تا کاملاً جلا پیدا کند. هر چه ظرافت طرح­ها و نقوش به­کار گرفته شده بیشتر باشد و در عین حال عمل چکش کاری طلا در شیارها دقیق­­تر و تمیزتر انجام شود، کیفیت محصول تولید شده افزون­تر خواهد بود.